۱بسمه تعالی ارزیابی تأثیرهوش مصنوعی بر حقوق بشر۱ -مقدمه و ابزار و تکنیک های تحقیق۱-۱ چکیده و مقدمه چکیده: در ای ن پژوهش تأث ی ر بکارگی ری هوش مصنوعی بر نظام حقوق بشر ب ی ن الملل وآشنایی با راهکارهای استاندارد بکارگیری هوش مصنوعی با روش تحقی ق تحلی لی ـ توصی فی با استفاده از ابزار کتابخانه ای و ای نترنت بررسی شده است. ادغام هوش مصنوعی* در جنبه های مختلف زندگی انسان ی پ ی شرفت های ب یسابقهای را به همراه داشته است، اما همچن ی ن نگران یهایی را در مورد تأث ی ر آن بر حقوق بشر به وجود آورده است. ای ن مقاله به بررسی رابطه پ ی چی ده ب ی ن هوش مصنوعی و حقوق بشر می پردازد و مزای ا و خطرات احتمالی مرتبط با به کارگی ری فناوری های هوش مصنوعی را بررسی می کند. ای ن تحقی ق بر آن است تا با بررسی وضعی ت کنون ی کاربردهای هوش مصنوعی، تحلی ل مطالعات مورد ی مرتبط و در نظر گرفتن دی دگاههای اخالقی و قانون ی، درک جامعی از چگونگی ت أث ی ر هوش مصنوعی بر حقوق بشر و راهکارهای استاندارد بکارگیری هوش مصنوعی را ارائه دهد. نتای ج پژوهش حاضر، حاکی از آن است که به کارگی ری هوش مصنوعی در مصاد ی ق گوناگون حقوق شناخته شده در نسلها ی چندگان ه حقوق بشری )نسل اول، دوم و سوم( تأث ی رات مثبت و منفی دارد و قابلی ت آن را دارد که بمنزله ی کی از مصاد ی ق نسل چهارم حقوق بشر) دکتری ن فن آوری ( در نظر گرفته شود؛ همچن ی ن به منظور رفع مشکالت و تأث ی رات منفی احتمالی ، اقدامات قانون ی در سطح ملی و ب ی ن المللی با هدف قاعده گذاری و تقوی ت فرای ندهای مشارکت ی انجام شده است. ۱ از جمله می توان به مقرره گذار ی ای ن حوزه با محوری ت رعای ت اصول اخالق، شفافی ت، منع تبعی ض و مسئولی ت در سطح ملی و تقوی ت فرای ندهای مشارکت ی ب ی ن المللی، تشکی ل کارگروه ها و کمی سی ونهای ب ی ن المللی و تشوی ق به سرمای ه گذاری در حوزه های تأث ی رپذی ر از هوش مصنوعی اشاره کرد. کلیدواژه ها: هوش مصنوعی ، حقوق بشر، اعالمی ه جهان ی حقوق بشر، اعالمیه اروپایی حقوق دیجیتال، تعصب الگوری تمی، نسل چهارم حقوق بشر . مقدمه: شناسایی خواسته های اجتماعی تحت مفهوم حقوق، از دغدغه های هر نظام حقوقی و سی اسی در سطح ملی و ب ی ن المللی می باشد و در دوره های مختلف تاری خ ، متناسب با تعالی فکری و ن ی ازهای انسان ی آن دوره، سی ر تکاملی خوی ش را طی نموده است. ای ن سی ر تکاملی با شناسایی نسل اول حقوق بشر با عنوان” حقوق مدن ی و سی اسی” آغاز گشته، بعد از گذار از نسل دوم حقوق بشر با عنوان “حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ” به نسل سوم حقوق بشر با عنوان “همبستگی” ختم گشت. اما امروزه با پ ی دای ش فن آوری های نوی ن و کاربرد انها در احقاق حقوق انسان ی، شناسایی نسل جدی دی از حقوق بشر که ماهی ت ی فن آورانه دارد از نظر وستون۲ و نوبرتو بوب ی و۳ ضرور ی است.)بابازاده مقدم، ۱۳۹۹ ص ۲۰۶-۲۰۷ .)هوش مصنوعی، که با شب ی ه سازی هوش انسان ی توسط ماشی نها مشخص می شود، به سرعت به بخشی جدایی ناپذی ر از جامعه مدرن تبدی ل شده است. از وسا ی ل نقلی ه خودران تا پلی س پ ی شب ی ن یکننده، فناوری های هوش مصنوعی در حال تحول صنای ع و شکلدهی به زندگی روزمره ما هستند. با ای ن حال، ای ن تکامل سری ع ن ی از به بررسی دقی ق پ ی امدهای آن بر حقوق اساسی بشر را ای جاد می کند. ای ن مقاله به بررسی رابطه چندوجهی ب ی ن هوش مصنوعی و حقوق بشر می پردازد و بر درک تأث ی رات مثبت و منفی هوش مصنوعی بر حقوق بشر تمرکز دارد. از جمله فن آوری های جهان شمول و تأث ی رگذار بر نسلهای چندگانه بشر همان هوش مصنوعی است که در اسنادی مانند” اعالمی ه اروپایی حقوق دی جی تال و اصول دهه دی جی تال مصوب کمی سی ون اروپا” ۴ بدان اشاره شده است. *ARTIFICIAL INTELLIGENCE1-مصطفوی اردبیلی ، سید محمدمهد ی، تقی زاده انصاری، مصطفی و رحمتی فر، سمانه )۱۴۰۱ .)کارکردها و بایسته های هوش مصنوعی از منظردادرسی منصفانه.، حقوق ۶۰-۴۷ ،)۶(۳ ،نوین آوریهای فن۲ -Burns h .Weston :استاد حقوق و دانشیار مطالعات حقوقی بین المللی و تطبیقی در دانشگاه آیووا ۳ -Bobbio Noberto :فیلسوف ایتالیایی حقوق،علوم و اندی شه سیاسی . European declaration on digital rights and principles for the digital decade .

۲۱-۲ اهداف مقاله تحقیقاتی الف. ارزی اب ی وضعی ت کنون ی فناوری های هوش مصنوعی و کاربردهای آن ها.ب. بررسی تأث ی ر هوش مصنوعی بر حقوق بشر. ج. تحلی ل مطالعات مورد ی که مواردی را نشان می دهد که هوش مصنوعی با نگران یهای حقوق بشر ی تالقی می کند.د. بررس ی چارچوب های اخالقی و مالحظات قانون ی مرتبط با استفاده از هوش مصنوعی در زمی نه حقوق بشر. ه. پ ی شنهاد توصی ه هایی برای اطمی نان از به کارگی ری مسئوالنه فناوری های هوش مصنوعی . ۱-۳ سواالت تحقیق ۱ )استفاده گسترده از فناوری های هوش مصنوعی چگونه بر حقوق بشر اساسی تأث ی ر می گذارد؟۲ )هوش مصنوعی به چه طرقی بر حری م خصوصی، آزادی ب ی ان و عدم تبعی ض تأث ی ر میگذارد؟۳ )پ ی امدهای اخالقی به کارگی ری هوش مصنوعی در زمی نه هایی که شامل حقوق بشر است، چی ست؟ ۴ )چارچوب های قانون ی موجود در مقابله با چالش های ناشی از هوش مصنوعی برای حقوق بشر، چقدر مؤثر هستند ؟ ۵ )چه توصی ه هایی میتوان برای تضمی ن استفاده مسئوالنه و اخالق ی از فناوری های هوش مصنوعی در ارتباط با حقوق بشر پ ی شنهاد کرد؟۱-۴ روش شناسی تحقیق نکات زی ر روش شناسی تحقی ق را تشری ح میکند: مرور ادبیات: ی ک مرور گسترده از ادب ی ات علمی، متون قانون ی و مطالعات مورد ی مرتبط با ارتباط ب ی ن هوش مصنوعی و حقوق بشر و تأث ی ر هوش مصنوعی بر حقوق بشر انجام میشود تا چارچوب نظری برقرار گردد. جمعآوری داده ها: دادهها از مواد منتشر شده مرتبط با سازمانهای ب ی نالمللی، نهادهای حقوق بشری، گزارش های سازمانهای مختلف و نشری ات حقوقی در مورد هوش مصنوعی و حقوق بشر جمعآوری شده اند. مقاله تحقی ق بر اساس مفاد اعالمی ه جهان ی حقوق بشر، مقاالت ی ا نشری ات مرتبط، گزارش های منتشر شده درباره تأث ی ر هوش مصنوعی بر حقوق بشر و داده های آمار ی ذکر شده در منابع فوق است. مطالعات موردی: موارد موجود در مسائل حقوق بشر تحلی ل شده است. ای ن تحلی ل بر رو ی مسائل خاص، نتای ج و درس های آموخته شده از ای ن موارد تمرکز دارد. تعاریف: مفهوم هوش مصنوعی : جان مک کارت ی در سال ۱۹۵۶ در کالج دارتموث لندن رسما اصطالح هوش مصنوعی را ابداع کرد و بعدها پدر هوش مصنوعی شناخته شد. وی فرضی را بر ای ن اساس مطرح کرد که: “…. فرض بر ای ن است که هر جنبه از ی ادگی ری ی ا هر وی ژگی دی گری از هوش در اصل می تواند به قدری دقی ق توصی ف شود که بتوان ماش ی ن ی برای شب ی ه سازی آن ساخت” . تعاری ف متعددی از هوش مصنوعی ارائه شده است. در ی کی از تعری ف ها، هوش مصنوع ی را به شاخه ای از علوم رای انه مرتبط می کنند که با خودکارسازی رفتارهای هوشمندانه سروکار دارند۵ . در تعری فی دی گر، هوش مصنوعی را نرم افزار ی ا سخت افزار )الگوری تم( طراح ی شده ای دانسته اند که با توجه به مح ی ط، داده ها را اکتساب کرده، آنها را به صورت ساختاری افته تفسی ر و با پردازش اطالعات به دست آمده، بهتری ن تصمی مها و اقدامات را برای رسی دن به نت ی جه مطلوب ل حاظ می کند.۶۵. George F. Luger, William A Stubblefield. Edition 2nd ed.,1993. Artificial intelligence: structures and strategies for complex problem solving6. European Commission, 2019, High-Level Expert Group on Artificial Intelligence, p.3. https://www.aepd.es/sites/default/files/2019-12/aidefinition.pd

۳۲.اثر هوش مصنوعی بر حقوق شناخته شده توسط اعالمیه جهانی حقوق بشر )UDHR *)2-1 وضعیت کنونی فناوری های هوش مصنوعی: فناوری های هوش مصنوعی شامل طی ف گسترده ای از کاربردها هستند، از الگوری تمهای ی ادگی ری ماش ی ن تا سی ستمهای پردازش زبان طب ی عی. ی ادگی ری ماشی ن، که زی رمجموعه ای از هوش مصنوعی است، به سی ستم ها ای ن امکان را م یدهد که بدون برنامه ری زی صری ح، از تجربه ی اد بگی رند و بهبود ی ابند. ای ن ظرفی ت ی ادگی ری و سازگاری به هوش مصنوعی اجازه داده است تا در وظای فی مانند شناسایی تصوی ر، ترجمه زبان و فرآی ندهای تصمی م گی ری موفق عمل کند. در نت ی جه، هوش مصنوعی به طور فزای ندهای در بخش های حی ات ی، از جمله بهداشت و درمان، مالی و حکمران ی گنجانده شده است. در عصر مدرن، محصوالت هوش مصنوعی مولد به سه شکل اصل ی ظهور کرده اند: ابزارهایی مانند GPT Chat که متن تولی د میکنند، ابزارهایی مانند “E-Dall ” ، “journey Mid “و”Diffusion Stable “که تصوی ر تولی د میکنند، و ابزارهایی مانند “Codex “و “Copilot “که کد کامپ ی وتری تولی د می کنند۷ .ظهور ناگهان ی ابزارهای جدی د هوش مصنوعی مولد، ب ی سابقه بوده است. جامعه حقوق بشری با ی ادگی ری از ای ن تحوالت، از شرکت های پیشران محصوالت هوش مصنوعی مولد خواسته است که به سرعت جهت کاهش عواقب منفی هوش مصنوعی برای حقوق بشر اقدام کنند. برای پ ی شرفت در زمی نه هوش مصنوعی و بهره مندی واقعی از مزای ای آن، سی استگذاران بای د تأثی رات ای ن فناوری ها را بر کل طی ف حقوق و آزاد ی های اساسی که توسط ابزارهای حقوق بشر ی محافظت میشوند، در نظر بگی رند.از جمله: • اعالمی ه جهان ی حقوق بشر )Rights Human of Declaration Universal The )• پ ی مانها و می ثاق های ب ی نالمللی)Covenants International The ) )The U.S Bill of Rights (متحده االت ای حقوق منشور• )The European Union Charter of Fundamental Rights(اروپا ه اتحادی اساسی حقوق منشور• در تاری خ ۴ اکتبر ۲۰۲۲ ،کاخ سفی د ی ک قدم درست برداشت و اعالمی ه ای درباره طرح حقوق بشر در زمی نه هوش مصنوعی ) AIBoR *)صادر کرد. BoR AI الزام آور ن ی ست و هی چ حقی را برای هی چ کس ای جاد نمیکند. بلکه، ای ن ی ک کاغذ سفی د است که چشم انداز رئ ی سجمهور بای دن را نسبت به آنچه که روی کرد آمری کایی به هوش مصنوعی بای د باشد، مشخص می کند. ای ن نشان میدهد که کاخ سفی د به دنبال بررسی مجموعه ای گستردهتر از مسائل فراتر از حری م خصوصی و مقابله با تبعی ض است. ۲-۲ تأثی ر هوش مصنوعی بر حقوق بشر: ۲-۲-۱ تأث یر هوش مصنوع ی بر حق زندگی، آزادی و امنیت فرد )نسل اول حقوق بشر(۸ماده ۲ حق زندگی، آزاد ی و امن ی ت فرد را شناسایی میکند. به کارگی ر ی هوش مصنوعی در امن ی ت و اجرای قانون، سؤاالت عمی قی را در مورد ای نکه چگونه ای ن فناوری ها بر ای ن حقوق اساسی تأث ی ر میگذارند، مطرح می کند. از پلیس پ ی شب ی ن یکننده تا استفاده از سالح های خودران کشنده، می توان به راحت ی پ ی امدهای بالقوه برای زندگی و امن ی ت انسان ی را مشاهده کرد اپراتورهای هوش مصنوعی بای د اطمی نان حاصل کنند که به کارگی ری هوش مصنوعی در زمی نه های امن ی ت ی با اصول ضرورت، که قبالً تناسب و رعای ت هنجارهای حقوق بشری همسو است. چارچوب های اخالقی و قانون ی مورد بحث قرار گرفتند، همراه باهمکاریهای ب ی نالمللی، به حفظ حق زندگی، آ زادی و امن ی ت فرد کمک می کند. *UDHR: UNIVERSAL DECLARATION HUMAN RIGHTS*AI BILL OF RIGHTS 7. Eliza Campbell, Michel Kleinman, AI must not become a driver of human right abuses, AI Jazeera, 1, 1-3, 13th June 20238. 1. Iccpr (International Covenant on Civil and Political Rights), 1966, Article.1

۳۲.اثر هوش مصنوعی بر حقوق شناخته شده توسط اعالمیه جهانی حقوق بشر )UDHR *)2-1 وضعیت کنونی فناوری های هوش مصنوعی: فناوری های هوش مصنوعی شامل طی ف گسترده ای از کاربردها هستند، از الگوری تمهای ی ادگی ری ماش ی ن تا سی ستمهای پردازش زبان طب ی عی. ی ادگی ری ماشی ن، که زی رمجموعه ای از هوش مصنوعی است، به سی ستم ها ای ن امکان را م یدهد که بدون برنامه ری زی صری ح، از تجربه ی اد بگی رند و بهبود ی ابند. ای ن ظرفی ت ی ادگی ری و سازگاری به هوش مصنوعی اجازه داده است تا در وظای فی مانند شناسایی تصوی ر، ترجمه زبان و فرآی ندهای تصمی م گی ری موفق عمل کند. در نت ی جه، هوش مصنوعی به طور فزای ندهای در بخش های حی ات ی، از جمله بهداشت و درمان، مالی و حکمران ی گنجانده شده است. در عصر مدرن، محصوالت هوش مصنوعی مولد به سه شکل اصل ی ظهور کرده اند: ابزارهایی مانند GPT Chat که متن تولی د میکنند، ابزارهایی مانند “E-Dall ” ، “journey Mid “و”Diffusion Stable “که تصوی ر تولی د میکنند، و ابزارهایی مانند “Codex “و “Copilot “که کد کامپ ی وتری تولی د می کنند۷ .ظهور ناگهان ی ابزارهای جدی د هوش مصنوعی مولد، ب ی سابقه بوده است. جامعه حقوق بشری با ی ادگی ری از ای ن تحوالت، از شرکت های پیشران محصوالت هوش مصنوعی مولد خواسته است که به سرعت جهت کاهش عواقب منفی هوش مصنوعی برای حقوق بشر اقدام کنند. برای پ ی شرفت در زمی نه هوش مصنوعی و بهره مندی واقعی از مزای ای آن، سی استگذاران بای د تأثی رات ای ن فناوری ها را بر کل طی ف حقوق و آزاد ی های اساسی که توسط ابزارهای حقوق بشر ی محافظت میشوند، در نظر بگی رند.از جمله: • اعالمی ه جهان ی حقوق بشر )Rights Human of Declaration Universal The )• پ ی مانها و می ثاق های ب ی نالمللی)Covenants International The ) )The U.S Bill of Rights (متحده االت ای حقوق منشور• )The European Union Charter of Fundamental Rights(اروپا ه اتحادی اساسی حقوق منشور• در تاری خ ۴ اکتبر ۲۰۲۲ ،کاخ سفی د ی ک قدم درست برداشت و اعالمی ه ای درباره طرح حقوق بشر در زمی نه هوش مصنوعی ) AIBoR *)صادر کرد. BoR AI الزام آور ن ی ست و هی چ حقی را برای هی چ کس ای جاد نمیکند. بلکه، ای ن ی ک کاغذ سفی د است که چشم انداز رئ ی سجمهور بای دن را نسبت به آنچه که روی کرد آمری کایی به هوش مصنوعی بای د باشد، مشخص می کند. ای ن نشان میدهد که کاخ سفی د به دنبال بررسی مجموعه ای گستردهتر از مسائل فراتر از حری م خصوصی و مقابله با تبعی ض است. ۲-۲ تأثی ر هوش مصنوعی بر حقوق بشر: ۲-۲-۱ تأث یر هوش مصنوع ی بر حق زندگی، آزادی و امنیت فرد )نسل اول حقوق بشر(۸ماده ۲ حق زندگی، آزاد ی و امن ی ت فرد را شناسایی میکند. به کارگی ر ی هوش مصنوعی در امن ی ت و اجرای قانون، سؤاالت عمی قی را در مورد ای نکه چگونه ای ن فناوری ها بر ای ن حقوق اساسی تأث ی ر میگذارند، مطرح می کند. از پلیس پ ی شب ی ن یکننده تا استفاده از سالح های خودران کشنده، می توان به راحت ی پ ی امدهای بالقوه برای زندگی و امن ی ت انسان ی را مشاهده کرد اپراتورهای هوش مصنوعی بای د اطمی نان حاصل کنند که به کارگی ری هوش مصنوعی در زمی نه های امن ی ت ی با اصول ضرورت، که قبالً تناسب و رعای ت هنجارهای حقوق بشری همسو است. چارچوب های اخالقی و قانون ی مورد بحث قرار گرفتند، همراه باهمکاریهای ب ی نالمللی، به حفظ حق زندگی، آ زادی و امن ی ت فرد کمک می کند. *UDHR: UNIVERSAL DECLARATION HUMAN RIGHTS*AI BILL OF RIGHTS 7. Eliza Campbell, Michel Kleinman, AI must not become a driver of human right abuses, AI Jazeera, 1, 1-3, 13th June 20238. 1. Iccpr (International Covenant on Civil and Political Rights), 1966, Article.1

۵
۲-۲-۲ ۳-۲ هوش مصنوع ی و حق برابری و ایمنی در کار
حق برخورد عادالنه در تمامی مسائل مربوط به کار از اصول اولیه برابری می ان شهروندان است. مفهوم فرصت های شغلی برابر
براساس قوان ی ن ومقررات ی است که در هر کشور وجود دارد و تضمی ن می کند که برای هی چکس در فرای ند جستجو ی شغل و پس
از اشتغال تبعی ض قائل نمی شود. ی کی از مهمتری ن کنوانسی ون های مرتبط با حرفه و اشتغال، کنوانسی ون بن ی ادی تبع ی ض )حرفه و
اشتغال( ۱۹۵۸( شماره ۱۱۱ )است.
ای ن کنوانسی ون بن ی ادی تبعی ض را به منزل ه هر تمای ز، محرومی ت ی ا اولوی ت ای جاد شده براساس نژاد، رنگ، جنس، مذهب و عقی دە
سی اسی تعری ف می کند که بر برابری فرصت در اشتغال اثر می گذارد. ای ن کنوانسی ون، امکان گسترش فهرست ی از زمی نه های
ممنوعه تبعی ض را پس از مشورت با سازمانهای کارفرمایی و کارگر ی و نهادهای مربوطه فراهم می کند.۹
۲-۲-۳ تأث یر هوش مصنوعی بر حقوق عدم تبعی ض و برابری در برابر قانون: )نسل اول حقوق بشر(
ماده ۲ اعالمی ه جهان ی حقوق بشر) UDHR )و ماده ۲ می ثاق ب ی نالمللی حقوق مدن ی و سی اسی )ICCPR )به وضوح حق فردی به تمامی
حقوق و آزادی ها بدون تبعی ض را ب ی ان میکند. همچن ی ن، ماده ۷ بر اصل برابری در برابر قانون بدون تبعی ض تأکی د دارد. زمان ی
که الگوری تمها تعصبات تاری خی موجود در داده های آموزشی را تداوم می بخشند، ممکن است برخی گروه ها بهطور ناعادالنه ای
هدف قرار گرفته ی ا در معرض نقصان قرار گی رند. حق عدم تبعی ض که در ماده ۷ گنجانده شده، ای جاب می کند که با احت ی اط،
چگونگی همراستایی کاربردهای هوش مصنوعی در اجرای قانون با اصل حفا ظت برابر مورد بررسی قرار گی رد .
تعصب در سی ستمهای هوش مصنوعی تهدی د قابل توجهی برای اصل عدم تبعی ض به شمار می رود. اگر دادههای آموزشی که برای
توسعه مدل های هوش مصنوعی استفاده می شود تعصبات تاری خی را منعکس کند، الگوری تمهای حاصل ممکن است موجودی ت
نابرابریهای موجود را تداوم و حت ی تشدی د کنند. به عنوان مثال، در حوزه عدالت کی فری، الگوری تمهای مورد استفاده برای ارزی اب ی
ری سک و صدور حکم، به دلی ل تأث ی ر نامتناسب بر برخی گروه های جمعی ت ی مورد انتقاد قرار گرفته اند. الگوری تم COMPAS ،که در
ای االت متحده برای ارزی اب ی احتمال ارتکاب مجدد جرم به کار می رود، به تعصب نژادی متهم شده و نگران یهای جدی درباره احتمال
نقض حق عدم تبعی ض را به وجود آورده است.
فناوری شناسایی چهره و الگوری تمهای هوش مصنوعی به طور مداوم در حفظ ی ک معی ار اساسی برابر ی ناکام مانده اند، به وی ژه
در مورد بروز تعصب نسبت به افراد سی اه پوست. در سال ۲۰۱۵ ،برنامه شناسایی پ ی شرفته “Photos Google “به اشتباه دو فرد
سی اهپوست را در ی ک عکس به عنوان می مونهای گوری ل شناسایی کرد.۱۰
برای شناسایی مظنونان در بحث پلی س پ ی شگی رانه، فناوری شناسایی چهره در سی ستم های عدالت کی فر ی دولت های مختلف از جمله
هنگ کنگ، چی ن، دانمارک و هند به کار گرفته می شود . تعصب کنترل نشده ای ن ابزارها احتمال ای نکه افراد سی اه پوست به اشتباه به
عنوان مجرمان پرخطر شناسایی شوند را افزای ش داده و بدی ن ترت ی ب نژادپرست ی را در سی ستم های عدالت کی فری و زندانها تقوی ت
میکند۱۱. بنابرای ن، توصی ه می شود که اصول انصاف و شمولی ت به طور مؤثر به کار گرفته شوند تا هدف اطمی نان از ای نکه
فناوری های هوش مصنوعی اصول برابری در برابر قانون را تضعی ف نکنند، محقق شود.
۲-۲-۴ تأث یر هوش مصنوعی بر حق حریم خصو صی )نسل دوم حقوق بشر(
ی کی از نگران یهای اصلی در مورد ادغام هوش مصنوعی، تأث ی ر بالقوه آن بر حری م خصوصی است. س ی ستمهای هوش مصنوعی
معموالً های داده وسی ع برای آموزش و بهبود عملکرد خود وابسته هستند که سؤاالت ی را در مورد جمعآوری، ذخی ره سازی به مجموعه

9. Discrimination (employment and occupation). 1958. 111.
   https://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=normlexpub:12100:0::no::p12100_ilo_code:c111
10. Carolyn Y. Johnson, Racial Bias in a medical algorithm favors white patients over sicker black patients, a news article of the Washington
11. Sahajveer Baveja and Swapnil Singh, Beginning of AI, End of Human Rights, Discrimination Technology, LSE, 1 (13th October 2024)Past,
    https://www.washingtonpost.com/health/2019/10/24/racial-bias-medical-algorithm-favors-white-patients-over-sicker-blackpatients/ ,
    Last time accessed on 14th October 2023 at 8:47 P

۶و استفاده از اطالعات شخصی به وجود می آورد. حق حری م خصوص ی عموم مردم ممکن است در معرض خطر قرار گی رد زمان ی که کسب وکارها حجم وسی عی از دادهها را درباره مشتری ان فعلی، مشتری ان بالقوه و رقبای خود در اخت ی ار داشته باشند، به وی ژه با پ ی شرفت هوش مصنوعی و پ ی دای ش کاربردهای جدی د برا ی داده های شخصی.۱۲بهعنوان مثال، فناوری شناسایی چهره بهدلی ل ماهی ت تهاجمی خود با انتقادات زی ادی مواجه شده است و ای ن موضوع بر حق حری م خصوصی تأث ی ر می گذارد. در مورد AI Clearview ،ی ک شرکت شناسایی چهره، جمعآوری ی ک پای گاه داده عظی م از تصاوی ر عمومی نگران یهای حری م خصوص ی را برانگی خته و منجر به چالش های قانون ی و درخواست های افزای ش مقررات شده است. ماده ۱۲ اعالمی ه جهان ی حقوق بشر، ۱۹۴۸( که از ای ن پس به عنوان UDHR ذکر میشود ( ب ی ان می کند: “هی چکس نبای د به مداخله خودسرانه در حری م خصوص ی اش مبتال شود.” سی ستمهای شناسایی چهره، تجزی ه و تحلی ل پ ی ش ب ین یکننده و تکن ی کهای داده کاوی اغلب شامل جمعآور ی و تجزی ه و تحلی ل مقادی ر زی ادی از اطالعات شخصی هستند که میتواند منجر به نقض حری م خصوصی شود. مورد سی ستم های اعتبار اجتماعی، همانطور که در چی ن مشاهده می شود، بهطور مستقی م با ماده ۱۲ مرتبط است. رفتارهای شهروندان تحت نظارت قرار می گی رد، ارزی اب ی می شود و نمرههایی به آن ها اختصاص داده می شود که بر جنبههای مختلف زندگی آن ها تأث ی ر میگذارد. ای ن سطح از نظارت که با کمک هوش مصنوعی تسهی ل شده است، به طرزی که تدوی نکنندگان UDHR نمیتوانستندپ ی شب ی ن ی کنند، به حری م خصوصی افراد نفوذ می کند. ضرور ی است که حفاظت ها در برابر مداخالت خودسرانه مورد بازب ی ن ی و تقوی ت قرار گی رد، با در نظر گرفتن چالش های نوی ن ی که فناوری های پ ی شرفته به وجود می آورند.عالوه بر ای ن، نگران یهای زی ادی در مورد حری م خصوصی به دلی ل افزای ش سری ع استفاده از هوش مصنوعی برای اعمال کنترل اجتماعی در دوران پاندمی کووی د مطرح شده است. Setu-Arogya ترکی ب ی خطرناک از نظارت دی جی تال و داده های بهداشت ی است. بنابراین، فناوری ها میتوانند به عنوان ابزارهایی برای استثمار و استبداد استفاده شوند و تهدی د جد ی برای حقوق بشر اساسی به شمار آی ند. ۲-۲-۵ تأث یر هوش مصنوعی بر حق ملیت )نسل سوم حقوق بشر(ماده ۱۵ اعالمی ه جهان ی حقوق بشر حق ملی ت را شناسایی می کند. استفاده از هوش مصنوعی در کنترل مرز ی و فرآی ندهای مهاجرت، مالحظات جدی دی را برای ای ن حق انسان ی به وجود می آورد. تصمی مگی ری خودکار در درخواست های وی زا و فرآی ندهای مهاجرت ممکن است پ ی امدهایی برای حق افراد به ملی ت داشته باشد. نظارت انسان ی و حق چالش تصمی مات اتخاذشده توسط سی ستمهای هوش مصنوعی از جنبه های حی ات ی حفظ ای ن حق انسان ی بن ی ادی ن هستند. ۲-۲-۶ تأث یر هوش مصنوعی بر حق ازدواج و داشتن خانواد ه )نسل سوم حقوق بشر( ماده ۱۶ بر حق ازدواج و خانواده تأکی د میکند. استفاده بالقوه از هوش مصنوعی در الگوری تمهای همسری اب ی و فناوری های برنامهری زی خانواده، دی نامی کهای جدی د ی را به ای ن حق معرفی می کند. در حالی که کاربردهای هوش مصنوعی ممکن است ارتباطات ب ی ن افراد را تسهی ل کنند، سؤاالت ی درباره رضای ت، حری م خصوصی و احتمال تعصبات الگوری تمی بای د مورد ب ررسی قرار گی رد تا حق ازدواج و خانواده محفوظ بماند. ۲-۲-۷ تأث یر هوش مصنوعی بر حق مالکیت : )نسل سوم حقوق بشر( ماده ۱۷ حق مالکی ت را شناسایی م یکند. ادغام هوش مصنوعی در س ی ستمهای مالی و فرآی ندهای تصمی م گی ری، از جمله تأیی د وام و ارزی اب ی ری سک، ابعاد جدی دی به حقوق مالکی ت معرفی می کند. احتمال وجود الگوری تمهای جانبدار که بر تصمی مات مالی تأث ی ربگذارند، ممکن است پ ی امدهایی برای دسترسی افراد به فرصت های اقتصادی و مالکی ت داشته باشد. بنابرای ن، کاربردهای هوش مصنوعی در زمی نههای مالی بای د به اصول عدالت و شمولی ت پای بند باشند. توصی ه هایی برای شفافی ت، نظارت انسان ی و ارزی اب ی مداوم به کاهش خطرات بالقوه مرتبط با هوش مصنوعی در ای ن حوزه کمک می کند.۱۲. Ben Hartwig, The Impact of Artificial Intelligence on Human Rights , Upside, 1, 1 (29th June 2020

۷ ۲-۲-۸ تأث یر هوش مصنوعی بر آزادی فکر، وجدان و دین و آزادی بی ان : الگوری تمهای هوش مصنوعی، به وی ژه آنهایی که توسط پلتفرمهای رسانه های اجتماعی و شبکه های توزی ع محتوا به کار می روند،نقش مهمی در شکل گی ری محتوایی که کاربران با آن مواجه میشوند، ای فا می کنند. ای ن الگوری تمها فی دهای خبری را تنظی م کرده، وی دی وها را توصی ه می کنند و محتوا را بر اساس ترجی حات کاربران فی لتر میکنند. تقوی ت الگوری تمی محتوای خاص می تواند به… گسترس اطالعات نادرست، که در جنجال های مربوط به نقش هوش مصنوعی در تأث ی رگذاری بر گفتمان سی اسی شاهد آن بودی م، ی کی از مسائل مهم است. ماده ۱۸ اعالمی ه جهان ی حقوق بشر )UDHR )حق آزادی فکر، وجدان و دی ن را اعالم می کند. نقش هوش مصنوعی در شکل دهی به محتوا ی آنالی ن و ت أث ی رگذاری بر جری انهای اطالعات، پ ی امدهایی برای دسترسی افراد به دی دگاه ها و عقای د متنوع دارد. تعصبات الگوری تمی که منجر به تقوی ت محتوا ی خاص می شوند، ممکن است حق آزاد ی فکر را با محدود کردن دسترسی به ای ده های مختلف محدود کنند.ماده ۱۹ UDHR حق آزاد ی عقی ده و ب ی ان را اعالم می کند. نقش هوش مصنوعی در تنظی م و تروی ج محتوا در پلتفرمهای دی جی تال دارای پ ی امدهایی برای ای ن حق بن ی ادی ن است. تعصبات الگوری تمی در سی ستمهای توصی ه محتوا می توانند حباب های اطالعات ی ای جاد کنند که منجر به محدود شدن دسترسی به دی دگاه های متنوع می شود. حق دری افت و انتقال اطالعات، همانطور که در ماده ۱۹ ب ی انشده، با چالش هایی مواجه است در زمان ی که الگوری تمهای هوش مصنوعی بر جری ان اطالعات به گونه ای تأث ی ر می گذارند که ممکن است با اصول چندصدایی و گفتمان دموکرات ی ک همسو نباشد. در ی ک آزمای ش فی سبوک، محققان توانستند پ ی امهایی را که کاربران دری افت می کردند، دستکاری کنند و ای ن موجب شد که آن ها جهان را به صورت خاصی درک کنند.۱۳اطمی نان از رعای ت اصول شفافی ت و عدالت توسط سی ستمهای هوش مصنوعی برای حفظ آزادی ب ی ان حی ات ی میشود. چارچوب های نظارت ی که پ ی ش تر مطرح شد، بر شفافی ت و نظارت انسان ی تأکی د دارد و با روح ماده ۱۹ همسو است، به طور ی که محی ط اطالعات ی ای جاد کند که عقای د متنوع و گفتگوی باز را تقوی ت کند. ۲-۲-۹ تأث یر هوش مصنوعی بر حق تجمع و انجمن های مسالمتآمیز: ماده ۲۰ حق تجمع و انجمنهای مسالمت آمی ز را مورد تأکی د قرار می دهد. تأث ی ر هوش مصنوعی در نظارت بر تجمع های عمومی و تحلی ل حرکت های اجتماعی چالش های جدی دی را برا ی ای ن حق بن ی ادی ن به وجود می آورد. فناور ی ها ی نظارت ی که با استفاده از هوش مصنوعی به کار گرفته می شوند، ممکن است بر تمای ل افراد به مشارکت در تجمعات مسالمت آمی ز تأث ی ر بگذارند، بهخصوص به دلی ل نگران یها درباره حری م خصوصی و پ ی امدهای احتمالی. حفاظت از حق تجمع و انجمن های مسالمت آمی ز در عصر هوش مصنوعی ن ی ازمند تعادل ب ی ن مالحظات امن ی ت ی و آزادی های فردی است. قوان ی ن مربوط به استفاده از هوش مصنوعی در فضاهای عموم ی بای د با آگاهی دقی ق از اصول مطرح شده در ماده ۲۰ تدوی ن شوند تا اطمی نان حاصل شود که افراد می توانند حقوق خود را بدون مداخله غی رضرور ی اعمال کنند. ۲-۲-۱۰ تأثیر هوش مصنوع ی بر حق مشارکت در دولت: ماده ۲۱ اعالمی ه جهان ی حقوق بشر ) UDHR )حق هر فرد برای شرکت در حکومت کشور خود را شناسایی می کند. تأث ی ر هوش مصنوعی در فرآی ندهای سی اسی، از جمله کمپ ی نهای انتخابات ی و انتشار اطالعات، دی نامی کهای جدی دی را به ای ن حق معرفی می کند.کمپ ی نهای اطالعات نادرست مبتنی بر هوش مصنوعی می توانند به طور بالقوه افکار عمومی را دستکاری کرده و بر صحت فرآی ندهای دموکرات ی ک تأث ی ر بگذارند. بنابرای ن، اطمی نان از استفاده مسئوالنه از هوش مصنوعی در زمی نههای سی اسی برای حفاظت از حق افراد برای مشارکت در حکومت ضروری است. شفافی ت در تبلی غات سی اسی، پاسخگویی نسبت به دستکاری های الگوری تمی،و اقدامات ی برای مقابله با اطالعات نادرست با اصول مطرح شده در ماده ۲۱ همسویی دارد. ۲-۲-۱۱ تأث یر هوش مصنوعی بر حق تأمین اجتماعی: ماده ۲۲ UDHR حق تأمی ن اجتماعی را شناسایی می کند. تأث ی ر بالقوه هوش مصنوعی بر اشتغال، با اتومات ی کشدن مشاغل و دگرگون ی صنای ع، سؤاالت ی را درباره چگونگی تأمی ن تأمی ن اجتماعی برای افرادی که معی شت آن ها ممکن است مختل شود، به وجود می آورد. ۱۳. https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1320040111(2014), Last time accessed on 14th JENUARY 2025 at 9 PM1.

۸
استفاده از هوش مصنوعی در بازارهای کار ن ی ازمند تعادل دقی ق ب ی ن نوآوری فناوری و حفاظت از حقوق کارگران است. همچن ی ن،
مدی ران منابع انسان ی میتوانند از راهحل های هوش مصنوعی به نام Egg Good استفاده کنند. ای ن محصوالت به عنوان بررسیهای
پسزمی نه شبکه های اجتماعی ارائه میشوند که رفتار آنالی ن نامزدها را بررسی می کنند تا بب ینند آی ا سابقه اختالل در کار را دارند
ی ا خی ر. Egg Good به دن بال “عوامل خطر” مرتبط با ی ک نامزد می گردد، مانند الفاظ نژادپرستانه، الفاظ رکی ک، تصاوی ر
توهی نآمی ز، اشاره به مواد مخدر و بحث های مربوط به خودآزاری . اگرچه ای ن شرکت مثال های دقی قی از ای نکه چه نوع زبان جنسی
ی ا تصاوی ر تحری ک آمی ز مشمول بررسی می شود، ارائه نمی دهد، میتوان فرض کرد که الگوری تم به احتمال زی اد کسی را که در
تویی تر الفاظ رکی ک به کار می برد ی ا عکس های فری بندهای را در ای نستاگرام بارگذاری می کند، مجازات م یکند.
هر کشور بای د اطمی نان حاصل کند که تغیی رات ناشی از هوش مصنوع ی در ن ی روی کار با سی است هایی که دسترسی افراد به تأمی ن
اجتماعی را محافظت می کنند، همراه باشد. دولت ها و سی است گذاران بای د بهطور پ ی ش گی رانه به چالش هایی که توسط اتوماسی ون
بهوجود می آی د، از جمله احتمال جابه جایی کارگران، پاسخ دهند و سی ستمهای تأمی ن اجتماعی جامع را طر احی کنند که با ماهی ت در
حال تحول کار سازگار باشد.
۲-۲-۱۲ تاثیر هوش مصنوعی بر حق کار و حق پیوستن به اتحادیه های کارگری :
ماده ۲۳ اعالمی ه جهان ی حقوق بشر )UDHR )حق کار و پ ی وستن به اتحادی ه های کارگری را شناسایی میکند. ادغام هوش مصنوعی
در محی ط کار، از جمله استفاده از اتوماسی ون و تصمی م گی ری مبتن ی بر هوش مصنوعی، پ ی امدهایی برای حقوق کارگران به همراه
دارد. نگران ی ها درباره جابه جایی شغلی، تعصبات الگوری تمی و تأث ی ر بر حقوق مذاکره جمعی بای د مورد توجه قرار گی رد تا حق
کار و پ ی وستن به اتحادی ه های کارگری حفظ شود. بنابرای ن، چارچوب های قانون ی و استانداردهای صنعت ی بای د برای مقابله با
چالش های ناشی از هوش مصنوع ی در محی ط کار تکامل ی ابند و در عی ن حال حقوق مندرج در ماده ۲۳ را حفظ کنند.
بهعنوان مثال، شرکت آدی داس به سمت کارخانه های “فقط ربات” حرکت کرده است تا بهره وری را افزای ش دهد. به ای ن ترت ی ب،
ن ی روی کار انسان ی دی گر برای موفقی ت شرکت ی ضروری ن ی ست و در واقع، ممکن است حت ی تأث ی ر منفی بر بهرهوری داشته باشد.
عمدتا های پایی ن و متوسط آسی ب زده و فرصت های شغلی کمتر ی را به همراه داشته و درآمدها ً تا کنون، فناوری به افراد با مهارت
را کاهش داده است که منجر به قطب ی شدن بازار کار شده است. اما با پ ی شرفت فناور ی، بسی ار ی از مشاغلی که اکنون فکر می کن ی م
در برابر اتوماسی ون ای من هستند، در نهای ت توسط هوش مصنوعی تحت تأث ی ر قرار خواهند گرفت.
بهدلی ل پاندمی ۱۹-COVID مختل شده اند و ی ک موج جدی د از انقالب های هوش مصنوعی ممکن است وضعی ت
می لی ونها شغل قبالً
را بدتر کند. به نظر می رسد با تدری جی شدن ادغام هوش مصنوعی در زمی نههای مختلف کاری، ثروتمندان ثروتمندتر و فقرا فقی رتر
خواهند شد. در واقع، هوش مصنو عی ی ک شکل جدی د از سرمای ه داری را نمای ان می کند که سود را بر ا ی جاد شغل های جدی د اولوی ت
میبخشد و ن ی روی کار انسان ی را به عنوان مانعی برای پ ی شرفت می نگرد.
با ای ن حال، اتوماسی ون نبای د منجر به تأث ی ر منفی خالص شود؛ برعکس، اغلب تأث ی ر مثبت ی بر ن ی روی کار دارد و با افزای ش اقتصاد
و کاهش هزی نه ها، به نفع آن عمل میکند. سپس، صاحبان مشاغل می توانند کارکنان خود را به سمت موقعی ت های جدی دی که ن ی از
به تفکر سطح باال و مهارت های نرم مانند ارتباطات و مهارت های ب ی ن فرد ی دارند، منتقل کنند.
تحت کنترل انسانها
فناوری فرآی ندها را با اجازه دادن به ماشی نها برای تصاحب برخی از وظای ف دست ی و سطح پایی ن که قبالً
بود، مانند کار در خط تولی د، کارآمدتر میکند. تخمی ن زده می شود که ۴۷ %از مشاغل با خطر باالی اتوماسی ون ممکن است تا سال
۲۰۳۰ توسط ماشی نها ت صاحب شوند.۱۴ برای دفاع از حقوق شغلی انسانها در عصر هوش مصنوعی، ضرور ی است که تأث ی رات
هوش مصنوعی بر حقوق اجتماعی و اقتصاد ی مورد توجه قرار گی رد. برای ای ن کار، بای د ی ک ساختار حکمران ی تکنوسوشی ال
توسعه ی ابد.
۱۳.۲.۲ تأثیر هوش مصنوعی بر حق داشتن سطح معی شت مناسب:
ماده ۲۵ اعالمی ه جهان ی حقوق بشر حق داشتن سطح معی شت مناسب را اعالم میکند. تأث ی ر هوش مصنوعی بر ساختارهای اقتصاد ی
و اشتغال ممکن است بر دسترسی افراد به ی ک سطح معی شت مناسب تأث ی ر بگذارد. در ای ن زمی نه، سؤاالت ی درباره نابرابری درآمد،
امن ی ت شغلی و توزی ع عادالنه منافع فناور ی های هوش مصنوعی مطرح می شود.
حفاظت از سالمت عبارت است از حفاظت از افراد، گروه ها و جمعی تها ازطری ق مشاورە متخصصان و همکاری مؤثر برای
جلوگی ری و کاهش تأث ی ر ب ی ماری های عفون ی، تهدی دهای زی ست محی طی، شی می ایی و رادی ولوژی کی.)۲۰۱۶ al.et Ghebrehewet )
. حق بر سالمت به صـراحت در م ی ثاق ب ی ن المللی حقوق اقتصـاد ی، اجتماعی و فرهنگی شـناسـایی شده است.۱۵

14. . https://www.economist.com/business/2019/06/27/will-a-robot-really-take-your-job1, (Last time accessed on 14th January 2025 at
    (۹:۱۵ PM)
15. Sam Ghebrehewet et al. BMJ 2016;355:bmj.i6258 ©۲۰۱۶ by British Medical Journal Publishin